LEEUWARDEN/GOUDA - De rechtbank Overijssel veroordeelt twee bedrijven tot het betalen van een boete omdat zij in strijd met de Arbeidsomstandighedenwet hebben gehandeld. Als gevolg daarvan zijn twee medewerkers van een bedrijf uit Gouda overleden. De rechtbank veroordeelt het bedrijf uit Gouda tot het betalen van een boete van 60.000 euro. Het bedrijf uit Leeuwarden moet een boete van 30.000 euro betalen.

Luchtdruk opgevoerd
Werknemers van het Goudse bedrijf waren in mei 2018 aan het werk in een productiehal van het bedrijf uit Leeuwarden. Samen met medewerkers van het bedrijf uit Friesland waren zij bezig met een test van een prototype van een zogenoemde open cilindermantel. Om te controleren of de afdichtingen van de zuiger in de cilinder niet lekten werd de luchtdruk onder de zuiger opgebouwd tot 11 bar. Daarbij raakte een zuigerstang van de aandrijving los en werd onder hoge druk uit de cilinder geschoten. Dat onderdeel raakte twee werknemers van het bedrijf uit Gouda die op dat moment in de open cilinder keken. Een man uit Wilnis overlijdt direct, zijn collega uit Lopik overlijdt later in het ziekenhuis. De twee andere werknemers werden niet geraakt.

Uit onderzoek blijkt dat de onderdelen van het prototype aandrijving op zichzelf sterk genoeg waren om de testdruk van 11 bar te weerstaan. Het onderdeel dat losschoot heeft gefaald als gevolg van een overbelasting van de gecombineerde constructie. Door de perslucht tegen de onderkant van de constructie te drukken werd zoveel kracht op de aluminiumstaafjes uitgeoefend dat die staafjes vervormden.

Serieuze risico dat iets uit elkaar klapt
Het bedrijf uit Gouda is al sinds 2015 samen met het bedrijf uit Leeuwarden bezig met de ontwikkeling van een nieuwe aandrijving. Het afgelopen jaar vonden zeker 50 testen plaats. Testwerkzaamheden zijn in de regel risicovolle werkzaamheden. Zeker als – zoals in dit geval – de werknemers in een open cilinder kijken waaronder op dat moment hoge druk wordt opgebouwd. Volgens een deskundige bestaat er bij zo’n test met overdruk een serieus risico dat iets uit elkaar klapt of kapot knapt waardoor werknemers kunnen worden getroffen door uit elkaar vliegende delen. Juist om die reden dienen op grond van de arbeidsomstandighedenregelgeving de risico’s in kaart te worden gebracht. Dit is de plicht van de werkgever. Ook moet de werkgever, die een zorgplicht heeft, zijn werknemers beschermen tegen eigen fouten of onvoorzichtigheden.

Opzet
De twee bedrijven hebben nagelaten om de zorgplicht na te leven. Hiermee hebben ze bewust de kans aanvaard dat de medewerkers de test op een door hun gekozen methode zouden uitvoeren. Die methode bleek achteraf onveilig. De werkgevers hadden moeten weten dat een onveilig methode kan leiden tot levensgevaar of ernstige schade aan de gezondheid. De rechtbank komt dan ook tot de conclusie dat de bedrijven opzettelijk hebben gehandeld.

Geldboete is maximale straf
Na het ongeval zijn door de bedrijven aanvullende en adequate veiligheidsmaatregelen genomen om een soortgelijk ongeval te voorkomen. De rechtbank realiseert zich dat door het handelen van de werkgevers de nabestaanden onherstelbaar leed is aangedaan. Een straf, in welke vorm dan ook, kan dit leed niet ongedaan maken. De bedrijven hebben zich schuldig gemaakt aan een misdrijf, waarvoor in het geval van een rechtspersoon een geldboete de maximale straf is.